2010/03/31

2010/03/23

HARREMAN BIOTIKOAK: SARRASKIJALEAK

Animali hauek sarraskijaleak dira. Espezien arteko zein harreman biotikoari  dagokio?

ESPEZIEN ARTEKO HARREMAN BIOTIKOAK

MUTUALISMOA: espezien arteko harreman mota

HARREMAN BIOTIKOAK

Sailka itzazu argazki hauetan agertzen diren izaki bizidunak beraien arteko harreman moten arabera:
1.- Espezie barnekoak. asoziazio motak
1.1.- Animalia taldekoien asoziazioak
1.2.- Koloniak
1.3.- Animalia sozialen asoziazioak
1.4.-Familiak
2.- Espezie artekoak: harreman motak
2.1.- Mutualismoa
2.2.- Komentsalismoa
2.3.- Inkilinismoa
2.4.- Parasitismoa
2.5.- Harraparitza





















































ESPEZIEN ARTEKO HARREMAN BIOTIKOAK: SINBIOSIA

Bi sinbionteek onura lortzen duten sinbiosi batean adibidea Heteractis magnificaren erroen artean igeri egiten duen pailazo arrainarena da. Arrain horrek lurralde hori zainduko du beste arrain jaleetatik babestuz anemona eta honek bere erroekin arraina harraparietatik babestuko du.

 Wikipedia-sinbiosia

HEGAZTIAK

BELTXARGA

















ANDEETAKO KONDORRA


















Hainbat hegaztien argazkiak

2010/03/22

Uraren Munduko Eguna da gaur. Egun, 900 milioi lagun bizi dira edateko urik gabe.
Edateko urik ez
BERRIA 2010/03/21

2010/03/21

SUMENDI BAT ERUPZIOAN ISLANDIA HEGOALDEAN

Sumendia Eyjafjallajokull glaziarraren azpian dago eta izotz blokeen erorketak eta uholdeak sor ditzake. 1963tik 21 erupzio izan dira Islandian, azkena 2004. Sumendi honen azkena 1821 eta gertatu zen

2010/03/18

ZUHAITZA EKOSISTEMA BEZALA

1.- Osatu ekosistema honetako kate trofiko batzuk.
2.- Nolako itxura izango du kopuruen piramideak?
3.- Eta biomasaren piramideak?

2010/03/09

ANIMALIEN MOLDAERAK INGURUAREKIKO

ECOKIDS: ANIMAL ADAPTATIONS. Jolas-jarduera ugaRi dituen webgunea. 
http://www.ecokids.ca/pub/eco_info/topics/climate/adaptations/index.cfm 



HOW ANIMAL CAMOUFLAGE WORKS
Naturan kamuflatzeko hainbat estrategiari buruzko webgunea, ingelesez
http://animals.howstuffworks.com/animal-facts/animal-camouflage.htm

EKOSISTEMAK

Ekosistemak                                                            
http://www.scribd.com/full/25389222?access_key=key-cmnl7wx9xptte3gfk6h

Ekosistema motak

Helbide hauetan datu interesgarriak aurki zenitzake.
Ekosistema urtarrak
http://www.hiru.com/biologia/biologia_03750.html
Ekosistema lehortarrak
http://www.hiru.com/biologia/biologia_03850.html
Ekosistemen eboluzioa
http://www.hiru.com/biologia/biologia_04050.html
Izaki bizidunak eta ingurunea
http://www.hiru.com/biologia/biologia_04150.html

BIOMAK: Lurreko ekosistema batzuk

2010/03/08

BIZI FUNTZIOAK 12M-12L

Esan egia ala gezurra diren ondorengo baieztapenak; gezurra bada, zuzendu.
1.- Landareek  ez dute behar oxigenorik fotosintesia egiteko.
2.- Arrainek ez dute oxigenoa zakatzetatik hartzen.
3.- Izaki autotrofoek beste izaki bizidun batzuk sortutako biomolekula oganikoak erabiltzen dituzte iturritzat.
4.- Izaki bizidun honek zirkulazio aparatu itxia eta bikuna du.








5.- Uretan atmosferan baino oxigeno gutxiago dago.
6.- Birika garatuenak belakienak dira.
7.- Badira nutrizio heterotrofoko landareak.


8.- Izaki bizidun hau oharkabeko erantzuna ematen ari da.
9.-Ugaztunen odolak oxigenoa garraiatzen du zeluletara.
10.- Itsas zaldietan emea gelditzen da haurdun.
11.-Lehorreko animalien artean batek ere ez du kanpo ernalketarik.
12.- Landareek digestio aparaturik ez dute, fotosintesia eta arnasketa egiten dute nutriziorako.
13.- Erantzun mota honi geotropismo negatiboa esaten zaio.
 
14.- Eguzkiloreak nastia motako erantzuna ematen du eguzkiarekiko.
 
15.- Landare-hormonek kontrolatzen dute udazken guztietan landare batzuei hostoak erortzea.  
16.- Korala zatiketaz ugaltzen da. 
17.- Izaki bizidun batzuek ez dute ugalketa deritzon bizi-funtzioa. 
18.- Landare honetan esporofitoa dago ikusgai.
19.- Marmokek soilik sexu bidezko ugalketa dute. 
20.- Ornodun guztiek zelulaz kanpoko digestioa egiten dute, digestio hodian.

BIZI FUNTZIOAK 12K

Esan egia ala gezurra diren ondorengo baieztapenak; gezurra bada, zuzendu.
1.- Landareek oxigenoa behar dute fotosintesia egiteko.
2.- Arrainek oxigenoa zakatzetatik hartzen dute.
3.- Bakterioak nutrizioaren arabera soilik autotrofo kimiosintetikoak dira.
4.- Izaki bizidun honek zirkulazio aparatu itxia eta bikuna du.









5.- Uretan atmosferan baino oxigeno gehiago dago.
6.- Landareek zurtoinetik bakarrik izerdi landugabea garraiatzen dute.
7.- Landare haragijale hau nutrizio heterotrofoko izakia da.








8.- Izaki bizidun hau oharkabeko erantzuna ematen ari da.




9.-Ugaztunen odolak oxigenoa garraiatzen du zeluletara.
10.- Badaude barraskilo arrak eta barraskilo emeak.
11.- Itsas izarrak zatiketa deritzon modutara ugal daitezke, hau da ugalketa asexuala.
12.- Landareek digestio aparaturik ez dute, fotosintesia eta arnasketa egiten dute nutriziorako.
13.- Erantzun mota honi fototropismo positiboa esaten zaio.
 
14.- Eguzkiloreak ez du inolako erantzunik ematen eguzkiarekiko.
 
15.- Landareen nerbio sistemak kontrolatzen du udazken guztietan landare batzuei hostoak erortzea. 
16.- Lur-zizarea zatiketaz ugaltzen da. 
17.- Izaki bizidun batzuek ez dute ugalketa deritzon bizi-funtzioa. 
18.- Landare honetan gametofitoa dago ikusgai.

19.- Marmokek txandakako ugalketa dute, eta sexu bidezko prozesuak eta prozesu asexualak txandakatzen dituzte.
20.- Belakiek ez dute digestio aparatu konplexurik.

2010/03/04

  Asteroide bakar batek dinosarioak akatu zituen

Hainbat kontinenteetan burututako ikerketak ondoko hau ondorioztatu dute: Hiroshiman jaurti bezalako milaka bonba beste indarra zuen meteorito batek eragin zuen horien bukaera eta honela  talka anizkoitzaren tesia baztertu dute.  Asteroide honek Mexikon egin zuela talka, kliman aldaketak sortu zituen eta  izaki bizidun gehienak desagerraraztea eragin zuela baieztatu berri dute.


El Pais 2010/03/04

IZAKI BIZIDUNEN UGALKETA

IGELAREN UGALKETA June Sanz 12L
MARMOKAREN UGALKETA Ainhoa Ayerra 12M
BARRASKILOA Estibailtz Eseberri Mantxoa 12L
TXIMELETEN UGALKETA Katia Munarriz 12L

NUTRIZIOA Mikel Remirez 12K

IZAKI BIZIDUNEN UGALKETA

IGELEN UGALKETA Iker Etxarte12K
ADAR HANDIKO MATXINSALTOEN UGALKETA Unai Arrizibita 12K
AMUARRAINEN UGALKETA Luis Berrade 12K
AURELIA AURITA Unai Ladrero 12M

IZAKI BIZIDUNEN UGALKETA

BELAKI ITSASTARREN UGALKETA Maite Martínez 12L

SUGEEN UGALKETA  Beñat Sanz 12L
NAFARROAKO BARRASKILOAREN Iker Erviti 12M
MARMOKEN UGALKETA Natalia Urabayen 12M
MARMOKEN UGALKETA Ibai Sánchez 12L
MARMOKEN UGALKETA Julia Chocarro 12M
MARMOKEN UGALKETA Borja Landeta 12M
KANGURUEN UGALKETA Jokin Zabala 12L
ITSAS ZALDIAREN Nayibe Díez 12L
ITSAS IZARRAREN Mikel Lizaso 12M
IRATZEAREN UGALKETA Paula Azpiazu 12M
MARMOKEN UGALKETA Itziar Lezaun12L